Van de week heeft een slimme, stoere, zelfstandige vrouw uit mijn kennnissenkring geld betaald aan een oplichter die zich voordeed als haar zoon. Hoe kan ze dat nou doen, vraag je je misschien af. Tegenwoordig vliegen de voorbeelden en waarschuwingen je dagelijks om de oren. Toch is het niet altijd zo doorzichtig. De moeder deelde een stukje van de dialoog.
Haar volwassen zoon appte haar. Hij had zijn telefoon ingeleverd voor reparatie, dus had hij tijdelijk een leentoestel met bijbehorend nummer. Ze kletsten wat over vanalles en nog wat. Ik weet niet hoe het verder ging, maar wel hoe het afliep. Waarschijnlijk vroeg hij op een gegeven moment om geld, want, tja, hij kon niet bij de app van zijn bank. Zijn moeder belde hem op het nummer, want, tja, nu werd het toch wel serieus. Hij nam op, maar de verbinding werd direct weer verbroken. ‘Sorry mam,’ zal hij gezegd hebben, ’toen ik opnam, dit toestel is echt oud. Hij werkt voor geen meter.’ En toen maakte ze het geld over.
Zelf dacht ze dat het account van haar zoon gehackt was, omdat het taalgebruik en de emoticons precies overeen kwamen met die van haar zoon. Dat lijkt onwaarschijnlijk. Als iemand het account van de zoon kon inzien en gebruiken, dan zou de oplichter geen andere telefoonnummer nodig hebben gehad. Persoonlijk denk ik dat veel mensen ongemerkt hetzelfde app-gedrag vertonen. Mensen nemen nu eenmaal elkaars gedrag over, ook digitaal. Vroeger stuurde ik nooit hartjes, maar tegenwoordig – misschien komt het door Corona – bijna naar iedereen. Of je werkelijk aan het appen bent met wie je denkt, is nauwelijks met zekerheid te zeggen.
Uitzonderingen daargelaten. Zo ken ik mensen die nooit hoofdletters gebruiken, heb ik vrienden die geen enkele schrijffout over het hoofd zien en app ik af en toe met mijn schoonmoeder die elke zin afsluit met puntjes. Dit zou me opvallen. Mijn dochters daarentegen bewegen mee met de nieuwste trends. Afkortingen, gifjes, uitdrukkingen… Als ik meerdere chatgesprekken zou voeren met anonieme jongeren en vervolgens gevraagd werd mijn kinderen aan te wijzen, zou ik hoogstwaarschijnlijk zakken voor deze Türing-achtige test. Laat staan als ik totaal niet op mijn hoede ben.
Het is zuur voor de mensen die het slachtoffer worden van deze vorm van oplichting. Dus nogmaals: wees op je hoede! Het overkomt ook slimme mensen. Pas op, als je om geld gevraagd wordt, maar ook als iemand opeens een ander nummer heeft. Er zijn nauwelijks redenen om van nummer te wisselen. Als een telefoontoestel gerepareerd moet worden, dan wordt hij opgestuurd zonder de sim-kaart erin. Je telefoonnummer is namelijk gekoppeld aan de sim-kaart en niet aan het toestel. Als je de sim-kaart vervolgens in een vervangend toestel stopt, kan je gewoon je eigen nummer gebruiken. En let ook maar eens op de manier waarop jouw vrienden woorden en emoticons gebruiken in een app-gesprek. Ik weet zeker dat ze lang niet allemaal uniek zijn.
